spinster home spinster . writing . web-specific art. het world wide web als artistiek medium

Introductie

Inleiding

Hoofdstuk 1
Internet en het World Wide Web

A. Internet

  1. Geschiedenis
  2. Karakteristieken

B. World Wide Web

  1. Geschiedenis
  2. Karakteristieken
  3. Componenten van een webpagina
    a. HTML
    b. VRML
    c. CGI-scripts
    d. Java
    e. Plug-ins

Hoofdstuk 2
Theoretisch kader

A. Mediatheorie

  1. Marshall McLuhan
  2. Vilém Flusser
  3. Friedrich Kittler
  4. Mediatheorie: conclusie

B. Postmodernisme

Inleiding

  1. Het postmoderne denken
  2. Jean Baudrillard
  3. Paul Virilio

C. Digitale esthetica

Inleiding

  1. Immaterialiteit: simulatie
  2. Machine-esthetica: proces
  3. Netwerk-esthetica: interactie

Hoofdstuk 3
Webprojecten

A. Virtuele galerijen

  1. äda 'web
  2. Artnetweb
  3. Flyvision
  4. The Thing

B. "Real life" instituten

  1. Dia Center for the Arts
  2. Voyager Web Projects
  3. KHM (Kunsthochschule für Medien Wien)

C. Autonome initiatieven

Inleiding

  1. Michaël Samyn
  2. OTIS/SITO
  3. David Blair: Waxweb
  4. etoy.INTERNET-TANK-NETWORK
  5. Anti:Rom
  6. De Digitale Stad

D. Wedstrijden

  1. Prix Ars Electronica
  2. Digital Salon

E. Net.art

Inleiding

  1. Nettime
  2. Moscow WWWArt Centre
  3. jodi - <we serve no content>
  4. irational
  5. Olia Lialina

F. Conclusie

"Geografie" van instituten

Hoofdstuk 4
Medium, inhoud en thematiek

A. Medium en inhoud

  1. Traditie
  2. Interface, multimedia
  3. Het netwerk

B. Thematiek

Inleiding

  1. Interface en metafoor
  2. Politiek, activisme en het Net
  3. Communicatie en sociale structuren

C. Conclusie

Positionering van webkunst

Besluit

Een algemene conclusie...

Bibliografie

A. Gedrukte bronnen

Gedrukt bronnenmateriaal

B. Online bronnen

  1. Webprojecten
  2. Instituten
  3. Theorie

Hoofdstuk 3
Webprojecten

C. Autonome initiatieven

1. Michaël Samyn

Michaël "Z" Samyn is een grafisch designer die zich sinds 1995 met digitaal werk is gaan bezighouden. Hij ontwierp een aantal websites voor bedrijven en instellingen - tot zijn vroeg werk behoort onder meer de ISDM-site(167), zelf voornamelijk een verzameling van links naar webpagina's die qua vorm en/of inhoud experimenteel en vernieuwend zijn. Samyns design voor de ISDM-site haalt het onderste uit de kan wat de mogelijkheden van de toenmalige versies van HTML en Netscape betreft. Verder is hij ook met andere vormen van multimedia-design bezig, voornamelijk experimenten met Director en CD-ROM.

Naast deze projecten, die in essentie allemaal te maken hebben met interface design, maakt Samyn ook webkunst. De grens tussen beide is moeilijk te trekken. Op www.zuper.com(168), zijn digitale portfolio, toont hij een verzameling van beide vormen door elkaar. In essentie houdt hij zich bezig met de interface, de vormgeving van de interactie tussen mens en computer(169), met de nadruk op de emotionele en sensuele aspecten ervan. De courantste vormen van interface-ontwerp - de meeste CD-ROMs, programma-interfaces en ook webpagina's - zijn kleurloos en ongeïnspireerd, vaak nog ontworpen volgens de procédés van het gedrukte medium; hier stelt Samyn een flamboyant, vernieuwend oeuvre tegenover op de grens van kunst, design en kitsch. Zijn werk is altijd visueel verbluffend en grensverleggend.

Van bugs (programmeerfouten) in de gangbare versies van Netscape en Explorer maakt "Z" dankbaar gebruik; een grappig voorbeeld hiervan is The Church of the Multiple Body Tag, een site waarin hij speciale effecten creëert die enkel in Netscape 1.1 zichtbaar zijn, omdat dit programma een bug bevat die het mogelijk maakt om de <BODY>-tag (een HTML-code waarin de kleuren en achtergrond van het document bepaald worden) tweemaal te definiëren. Met dit projectje levert hij kritiek op het feit dat deze (voor hem interessante) bug in nieuwere Netscape-versies niet overgenomen werd.

Samyns werk toont aan dat innovatie en interessante oplossingen in multimedia veelal afkomstig zijn van designers die weinig of geen artistieke, academische opleiding genoten hebben maar het medium zelf als uitdaging beschouwen. Vernieuwende multimedia-toepassingen missen soms inhoud en zijn bijzonder formalistisch, maar daardoor ook toegankelijk en speels. Samyn: "Het speelse verbetert in veel gevallen de overdracht van de informatie. Humor en ironie zijn niet zelden nodig om de communicatie tot stand te brengen."(170)

a. FFF

FFF(171) is een web art-project dat Samyn ontwikkelde samen met designer Jef Morlan. Het project ligt nu stil, maar gedurende een hele tijd werkten Samyn en Morlan er bijna wekelijks aan, zodat de site voortdurend gewijzigd en uitgebreid werd.

Iedere FFF-pagina bevat ten minste twee (eventueel verborgen) links, één naar een site van Samyn, de andere naar een pagina door Morlan.

Inhoudelijk heeft de site weinig te bieden, het is vooral een verzameling van grafische effecten. Michaël Samyn maakte een aantal pagina's waarbij hij speelt met het contrast tussen een achtergrond-"wallpaper" en transparante, geanimeerde .gif-afbeeldingen op de voorgrond. Samyn en Morlan hebben geen specifiek concept voor het project bepaald, en dit heeft dan ook een bijzonder chaotisch (en dus verrassend) karakter. Bij ieder bezoek aan de site kan een ander "pad" gevolgd worden; het is onmogelijk om het geheel te overzien. Naast de grafische interfaces bevat FFF ook ironische en parodiërende teksten - bijvoorbeeld een zwarte pagina met enkel de mededeling "This page is black as a result of aesthetic considerations."

b. Heaven & Hell

In het voorjaar van 1997 ontdekte Michaël Samyn de website van Olia Lialina (zie verder). Hij begon met haar te corresponderen via e-mail; op een bepaald ogenblik, toen Lialina een vliegreis wou maken, ontpopte hun gesprek zich als volgt:

>>>: tomorrow I leave for      three days, i'll be back.
 >>: if your plane doesn't crash... ;)=)
  >: It's happened and I write to you from paradise.
   : So there's an internet connection between heaven & hell?(172)

Hiermee was het basisconcept voor Heaven & Hell bepaald: beide kunstenaars communiceren met elkaar, Samyn vanuit de hel en Lialina vanuit de hemel. In tegenstelling tot FFF is Heaven & Hell een lineair project: de artiesten voegen om beurt een pagina toe, zodat een beeldende verhaallijn ontstaat. De confrontatie tussen beiden is interessant: Lialina gebruikt de sobere beeldtaal die typerend is voor veel net.artists - korte tekstfragmenten met vreemd geplaatste "links", sobere en gecomprimeerde zwart-wit-afbeeldingen - terwijl Samyn zijn barokke, sensuele stijl ook hier ten top drijft(173). Dit contrast past uitstekend binnen het concept van het werk en verhoogt de spanning van de verhalende lijn, die een beeldende weergave vormt van een 'gesprek' zoals dat via e-mail plaatsvindt. Beide correspondenten moeten elkaar voortdurend citeren omdat de communicatie niet synchroon gebeurt; in Heaven & Hell wordt dit citeren verbeeld door het boven elkaar plaatsen van twee frames.

<< >>

 

  1. ISDM (Interactive Study and Documentation on Multimedia) is intussen opgedoekt, maar de site kan nog bekeken worden op http://dewey.rug.ac.be/isdm/home.html en http://dewey.rug.ac.be/isdm_2.0/home.html
    Het ISDM-design werd besproken in Velthoven, Willem en Jorinde Seijdel. Multimedia Graphics. The international sourcebook of interactive screendesign. Amsterdam: BIS Publishers, 1996: 136-139
  2. Zuper! is Michaël Samyns eigen "hypermedia design studio". http://www.zuper.com/
    De vorige versies ervan heetten Zupergraphyx!, nog te bekijken op http://www.ping.be/Zupergraphyx!
  3. Valcke, Johan. "Michaël Samyn." Openbaar Kunstbezit nr. 1, 1996, pp. 34-35.
  4. Ibidem: 34.
  5. Samyn, Michaël en Morlan, Jef. FFF. 1996. http://www.ping.be/FFF/. Zie afbeelding 17.
  6. Lialina, Olia en Samyn, Michaël. Heaven&Hell. 1997. http://www.zuper.com/hh/. Zie afbeelding 18.
  7. Lialina, Olia [olialia@cityline.ru]. "CROSS INTERVIEW olia - michael." 19 mei 1997. Nettime. http://www.factory.org/nettime/

 

Copyright © 1997
Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons License.
Deze scriptie is in augustus 1997 afgewerkt en sindsdien niet meer aangepast.
Laatste update van deze pagina: 27.01.2005